Μνημείο Εθνικής Αντίστασης Δομνίστας

Η Δομνίστα, ένα μικρό χωριό της νοτιοανατολικής Ευρυτανίας, μόλις 35 χλμ μακριά από το Καρπενήσι βρίσκεται περιτριγυρισμένο από πυκνά δάση με έλατα και πανύψηλες βουνοκορφές.

Σύμφωνα με τον μύθο, κατά την περίοδο των Φράγκων Ιπποτών, η αρχόντισσα Δόμνα συντετριμμένη από την απώλεια της κόρης της, Δομνίστας, έδωσε στο μικρό αυτό χωριό το όνομα της. Ένα όνομα που έμεινε για χρόνια χαραγμένο στη μνήμη των ανθρώπων….

Το άλλοτε γεωργοκτηνοτροφικό σταυροδρόμι που πλήθος ανθρώπων επισκεπτόταν καθημερινά, κατοικείται σήμερα από 287 Δομνιστιάνους που νιώθουν περήφανοι για τον τόπο τους. Στη μέση του χωριού, η μικρή πλατεία με τα καφενεδάκια της περιμένει υπομονετικά δύο φορές τον χρόνο να φιλοξενήσει τους επισκέπτες της αναπολώντας στιγμές μεγαλοσύνης. Στο περίφημο θρησκευτικό πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου και στη «γιορτή του τσίπουρου» στα τέλη του Οκτώβρη. Η ιστορική γέφυρα του Κρικελλοπόταμου στον κεντρικό δρόμο του χωριού, οι παλιοί νερόμυλοι και τα αλώνια κρυμμένα στις πλούσιες δασικές εκτάσεις, λιμνούλες και γραφικά εκκλησάκια, κάποια μισογκρεμισμένα αρχοντικά μαρτυρούν την αίγλη αυτού του τόπου ανά τους αιώνες.

Το Πνευματικό Μουσειακό Κέντρο του χωριού διηγείται την ιστορική πορεία της Δομνίστας μέσα από φωτογραφίες, παραδοσιακά αντικείμενα, ενδυμασίες και όπλα.

Οι κάτοικοι της περιοχής συμμετείχαν ενεργά στην επανάσταση του 1821. Από εκεί ξεκίνησε η δράση των ξακουστών οπλαρχηγών Γιολδάσηδων κι εκεί έφτασε κατατρεγμένος λίγα χρόνια αργότερα, το 1824, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης μετά τη μάχη της Βράχας. Το μεγαλοπρεπές παρελθόν του χωριού, όμως, δεν είχε γραφτεί ακόμα. Το 1942, ο Άρης Βελουχιώτης ξεκίνησε σε εκείνο τον μικρό τόπο την αντιστασιακή ομάδα του ΕΛΑΣ. Η Δομνίστα αποκαλείται και «Αγία Λαύρα της Αντίστασης» και στην πλατεία του χωριού στήθηκε το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης για να θυμίζει σε μικρούς και μεγάλους τη σημαντική συμβολή αυτού του τόπου.

Στα τέλη του Απρίλη του 1941 η παραδομένη Ελλάδα έγινε έρμαιο στα χέρια Γερμανών, Ιταλών και Βούλγαρων. Η Ευρυτανία βρέθηκε κάτω από τον κλοιό των Ιταλών με κεντρική διοίκηση της «Άλμπα Τζούλια» στη Λαμία. Τότε δειλά δειλά άρχισαν να ξεσπάνε απελευθερωτικά κινήματα που εμφυσούσαν στους πολίτες το αίσθημα λευτεριάς και ανυποταξίας. Έτσι, στις 7 Ιουνίου 1942, ο Άρης Βελουχιώτης, ένας 37χρόνος γεωπόνος και κομμουνιστής, αλλά πολύ περισσότερο, ένας ένθερμος υποστηρικτής της ένοπλης αντίστασης έφθασε στο χωριό της Δομνίστας με μερικούς ένοπλους άντρες. Μια μεγάλη σημαία «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ – ΕΛΑΣ» ανέμιζε καθ’ όλη τη διάρκεια που οι αντάρτες τραγουδούσαν δυνατά «Μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά…» καλώντας τους χωρικούς σε συνεύρεση.

*ΠΗΓΗ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ